Hisseli arsalar, genellikle atadan veya dededen miras kalmış
ve çoğu zaman köylerde yani kırsal arazide bulunan arsalardır. Birden fazla sahibi
bulunan bu tip arsalar, genellikle yüksek bir metrekare boyutuna sahip olur ve
eşit pay ile bölünür. Örneğin, 5 dönüm bir arsa 5 kişi arasında 1’er dönüm
şeklinde paylaştırılmış olabilir. Bu tip gayrimenkullerde hisseli arsaya izinsiz ev yapmak problemli bir durum oluşturabilir.
Hisseli arsaya izinsiz ev yapmak arsa üzerindeki diğer
hissedarların haklarını hiçe saymak ve tamamen bireysel bir yaklaşım ile
usulsüz davranmak anlamına gelir. Çünkü eşit ya da değişen paylar ile bölünmüş
ve doğru bir dağılım gerçekleştirilmiş hisseli bir arsada herkes kendine ait
olan alan üzerinde belirli haklara sahip olabilir. Ancak bu hakları ile
birlikte arsa üzerinde bir gayrimenkul inşa etmek istediğinde elbette ki diğer
hissedarların da rızasını alması önemlidir.
Hisseli Arsaya İzinsiz Ev Yapmak Doğru Mu?
Hisseli arsalarda dağılım bazen eşit şekilde bazen de
hissedarlar arasında çok farklı oranlar ile yapılabilir. Örneğin, 10 dönümlük
bir arsa iki kişiye 5’er dönüm şeklinde paylaştırılabileceği gibi bir hissedar
için 2 dönüm ve diğer hissedar için 8 dönüm şeklinde de paylaştırılmış
olabilir. Bu paylaşım tapu üzerinde kayıt altına alınmıştır ve tapuda yapılan
hesaplamalar ile herkes arsasının boyutunu, noktasını ve yönünü net bir şekilde
bilebilir.
Hisseli arsaya izinsiz ev yapmak hem yasal olarak hem de
usul olarak doğru bir durum değildir. Aslında temel olarak hisseli olan bir
arsa üzerinde konut imarı bulunuyorsa, bu arsaya konut inşa etmek yasal olarak
uygundur. Fakat bu tür bir inşaat yapılması planı bulunuyorsa, bütün arsa
hissedarları ile görüşülerek rıza alınması koşulu bulunmaktadır. Öncelikle
bütün hisse sahipleri bir araya gelir ve arsa üzerinde inşaat yapmak isteyen
hissedarın fikirlerini ve talebini dinler.
Bu tip bir toplantı yapıldığında hisse sahipleri arsa
üzerinde ev inşa etmek isteyen hissedarın talebine uygun bir şekilde kendi
taleplerini ve koşullarını ortaya koyar ve bir sözleşme hazırlanır. Yani
hisseli arsaya izinsiz ev yapmak yerine bu tür bir görüşme ile hazırlanan
sözleşme sayesinde izinli ve resmi bir şekilde konut inşa etmek daha doğrudur.
Çünkü arsa hissedarlar arasında paylaştırılmış ve ortak kullanım özelliklerine
sahip bir gayrimenkul konumundadır. Her ne kadar arsaya konut yapılması arsanın
imar durumu ile ilgili olsa da usul anlamında sonradan yaşanabilecek
sıkıntıları da engellemek için hissedarlar ile görüşülerek izinli bir şekilde
adım atılması gerekir.
Hisseli Tapuya Ev Yapılır Mı?
Son dönemlerde özellikle deprem veya nüfus artışları gibi
kentlerde yaşamı zorlaştıran koşullara karşılık birçok insan kırsal alanlara
yerleşmeyi ve daha sakin bir hayat sürmeyi istemektedir. Bu neden ile köy ya da
kırsaldaki atadan ya da dededen kalmış olan arsalar üzerinde ev yapma fikri
giderek artmaktadır. Bu gibi durumlarda hisseli
tarlaya ev yapmak gayet mantıklı gelse de bu noktada belirli ayrıntılara
dikkat etmek gerekir.
Yüksek katlı apartmanlar, rezidanslar veya şehir içindeki
müstakil evler artık cezbeden özelliklerini yitirirken kentsel alanın dışında
sakin ve huzurlu yapılar talep edilmektedir. Bu durumda kırsal alandaki imar
izni bulunan veya bulunmayan tarla konumundaki araziler müstakil ev inşa etmek
için daha avantajlı görülmektedir. Özellikle de halen tarla konumunda görülen
ve imar gelmemiş araziler dahi ev inşa etmek için seçilebilmektedir.
Bahsedilen tarzdaki araziler genellikle miras gibi durumlar
nedeni ile adınıza geçmiş ve hisseli bir konumda yer alabilir. Bu durumda
hisseli arsaya izinsiz ev yapmak aslında yasal olarak bir suç değildir. Fakat
belirli adımları sırası ile atarak daha sorunsuz bir süreç elde edilebilir.
Çünkü hisseli bir tapu üzerinde ev inşa edilmesi için yargıda bir engel
bulunmamak ile birlikte eğer arazinin imar durumu ev yapılması için kabul
görmemişse, bir sıkıntı yaşanabilir. Ancak buradaki sıkıntı da arazinin hisseli
tapuya sahip olup olmaması ile ilgili değildir.
Hisseli bir tapu üzerinde ev inşa edilecek ise dikkat
edilmesi gereken en önemli konulardan birisi arsa üzerinde hangi bölümün hangi
paydaşa ait olduğunu tespit etmektir. Çünkü hisseli tapularda genellikle bu tür
bir anlaşma daha önce sağlanmamıştır ve arsanın sınırları hissedarlar arasında
belirlenmemiştir. Bu gibi durumlarda mutlak bir şekilde genel bir görüşme ile
tüm hissedarlardan yazılı izin alınarak ev inşa edildiğinde sonradan
yaşanabilecek sorunların önüne geçilebilir.
Hisseli Arsaya İzinsiz Ev Yapmak Nelere Yol Açabilir?
Hisseli arsalarda paydaşların sahip olduğu alanlar daha
önceden belirlenmemiş ve sınırlar çizilmemiş ise arsa üzerinde inşa ettiğiniz
bir ev, konut ya da ticari yapı sonradan sıkıntılar oluşturabilir. Çünkü diğer
hak sahipleri önceden izin almamış olduğunuz için sonradan dava yoluna giderek
de kendi haklarını ihlal ettiğinizi iddia edebilir ve inşaatın durdurulması ya
da tamamlanmış inşaatın yıkılması talebinde bulunabilir.
Hisseli arsalar üzerine yapılacak her işlem müstakil
tapularda yapılacak işlemlere göre daha fazla teferruat içerir ve çok daha
dikkatli adım atılmalıdır. Bu tip arsalar üzerinde inşa edilen yapılar sonraki
süreçlerde satılmak istendiğinde dahi farklı sıkıntılar ile karşılaşılabilir ve
hissedarların noter aracılığı ile bilgilendirilmesi gibi ihtiyaçlar da yer
alır. Bu neden ile ilk andan itibaren doğru bir şekilde adım atmak ve özellikle
profesyonel danışmanlık almak gayet önemlidir.
Premar
Gayrimenkul Danışmanlığı olarak hisseli tapular üzerinde
gerçekleştireceğiniz gayrimenkul satış ve inşaat gibi işlemlerde sizlere önemli
bir danışmanlık hizmeti sağlayabiliriz. Bu hizmet sayesinde ortaklarınız ile
hiçbir sorun yaşamadan uzun yıllar boyunca kullanabileceğiniz, kiraya
verebileceğiniz veya daha sonraki süreçlerde satmak isteyeceğiniz
gayrimenkullere sahip olabilirsiniz.