Gayrimenkul ve özellikle ev alışverişlerinde karşılaşılan detaylı süreç içerisinde fek yazısı gibi önemli kavramlar yer alır. Bu gibi birçok kavram, alışveriş sürecinde kafa karışıklığı oluşturabilirken; özellikle konut kredisi ile ev alımlarında fek yazısı önemli bir yere sahiptir. Konut alışverişlerinde tapu ve diğer işlemlere başlamadan önce bu kavramın açılımını, neler gerektirdiğini, nasıl alındığını ve nerelerden alındığını öğrenmeniz büyük bir fayda sağlayabilir.
Fek, Arapça kökenli bir kelime olmak ile birlikte Arap dilinde çözmek veya sonlandırmak gibi anlamlar taşır. Çok eski dönemlerden buyana Türk dilinde de kullanılmak ile birlikte özellikle tapu işlemlerinde fek kavramı yer alır. Yani tapu işlemlerinde de bir taşınmaz üzerinde bulunan haciz ya da ipotek gibi bir işlemin kaldırılması anlamına gelmektedir. Bu işlemin yapılması açısından da veya yapıldığını gösterecek şekilde de Tapu Dairesi gayrimenkul devir işlemlerinde fek yazısı talebi sağlayabilmektedir.
Fek Yazısı Nedir?
Konut gibi gayrimenkul alışverişlerinde fek yazısı olarak bilinen belge bir gayrimenkul üzerinde bulunan ipoteğin ödemesinin yapıldığını ve bundan itibaren tapu kaydından bu işlemin silinebileceğini ifade eden belge anlamına gelir. Yani eğer bankaya başvurarak bir gayrimenkul satın almak istediğinizde kredi talebiniz bulunuyorsa, satın almak istediğiniz konut ile ilgili bir borç sıkıntısının bulunmadığı ispat edilmelidir. Borç tamamen ödenerek ipotek gibi bir sıkıntı ortadan kaldırılırsa, gayrimenkul kısıtlamalardan kurtulduğu içinbu avantajı ortaya koyan belge fek yazısı olarak bilinir.
Genellikle bir konutun ipotek altında tutulmasında, banka tarafından verilmiş bir kredide konut tapu kaydı ile ilgiliişletilmiş bir şerh bulunması gerekir. Bu durumda bankadan talep edilecek borcun kaldırılması yazısı da yine borcun ödenmesi gereken bankadan talepedilir. Bankalar ise bu yazının karşılanması için genellikle bir ücret talebinde bulunabilmektedir. Ancak özellikle Tapu Dairesi’nde yapılacak işlemlerde bu belge bir zorunluluk oluşturduğu için talep edilen ücret ödenerek belge temin edilebilir.
Elbette gayrimenkuller ve özellikle konutlar üzerinde bir ipotek bulunsa dahi satış işlemi gerçekleştirmek mümkündür. Fakat konut üzerindeki borcu ödeme mecburiyeti bulunmayan ya da istemeyen bir alıcı konut üzerindeki bu ipoteğin kaldırılması talebini haklı olarak ortaya koyabilir. Bu çerçevede de gayrimenkul sahibi satış gerçekleştirmeden önce borçları kapatarak fek yazısı aldıktan sonra güvenilir bir süreçte satış işlemini tamamlayabilir.
İpotek Fek Yazısı Nedir?
Fek olarak ifade edilen kavram daha önce anlatıldığı şekilde Arapça karşılığında bir problemi çözmek ya da ortadan kaldırmak gibi anlamlara karşılık gelmektedir. Bu durumda ipotek fek yazısı olarak ifade edilebilecek kavram da yine bir gayrimenkul üzerindeki ipoteğin kaldırılmış olması anlamını oluşturur. Aslında temel olarak da alınan bu belge genel çerçevede ipotek kaldırma yazısı şeklinde adlandırılır.
Eğer bir konut alışverişi yaparken konut kredisi ihtiyacınız bulunuyorsa, bankalara başvurduğunuzda üzerinde ipotek olan bir konut için yaptığınız başvuruda banka bu ipoteğin kaldırılmasını talep edebilir. Çünkü üzerinde ipotek bulunan bir konut için birçok banka konut kredisi desteği vermekten çekinirken, kredi çektiğiniz banka vereceği krediye karşılık bir güvence için sizin alacağınız eve de ipotek koyacaktır. Yani öncelikle halihazırdaki ilk ev sahibinin eğer bulunuyorsa bir ipoteği ortadan kaldırması ve yazılı belge alması gerekir. Yine siz bankadan kredi ile ev alacaksanız ev üzerinde bir ipotek bulunuyorsa yeniden yazı talep edilerek kredi istediğiniz bankaya da bu belge sunulmalıdır.
İpotek yazısı gayrimenkullerde bir nevi gayrimenkulün temiz ve borçsuz olduğunu gösterecek resmi belge anlamına gelir. Zira konut kredisiile konut alışverişleri gerçekleştirilmesi durumunda çoğu zaman borçlar ödendikten sonra bankalar bu belgeyi hazırlar. Bankaya olan kredi borçlarını tamamı ile ödeyen kişi bankanın gayrimenkul üzerindeki ipoteği kaldırması ile birlikte noter onaylı bir çerçevede bu belgeyi alabilir.
Haciz Fek Yazısı Nedir?
Fek, kaldırmak ve sorunu çözmek gibi bir anlama gelirken; haciz fek yazısı kavramı da birgayrimenkul üzerinde bulunan haciz işleminin kaldırılması ile birlikte talepedilen yazı anlamına gelecektir. Daha önce konut kredisi desteği ile satın alınmış konutlarda bankaların uyguladığı ipoteğin bulunması gibi kredi borçları gibi borçların ödenmemesi sonucunda İcra Daireside konutlar üzerinde haciz işlemi başlatabilir. Hukuka uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş bu haciz işlemlerinde borçlu mal varlığı üzerinde bulunan haciz, icra takibi kapsamında yer alırken; borcun tamamen ödenmesi ya da alacaklı ile anlaşılması gibi durumlarda haciz kaldırıldıktan sonra belge verilerek konut temize çıkarılır.
Konutlarda haciz gerçekleştirilmesi bir nevi kısıtlama anlamına gelirken, borçlu kişinin adına kayıtlı olan gayrimenkuller, banka mevduatları, sabit bir şekilde aldığı ödenek ya da maaşlar ve vasıtalar haciz işlemine konu olabilir. Alacaklı tarafından icra başvurusu yapılan İcra Dairesi tarafından haciz uygulanırken, kısıtlamaların kaldırılmasında borcun ödenmesi ve taraflar arasında anlaşma oluşması koşulu yer alır. Haciz işlemleri ile birlikte borcun ödenmesi ardından da fek yazısı talebi gerçekleştirmek için öncelikle borç işleminin uzlaşma ve da ödeme ile ortadan kalkması sonrasında bu açıdan bir belgenin İcra Dairesi’ne sunularak başvuru yapılması ve inceleme ile haczin kaldırılması sonrasında belge verilmesi mümkündür. Verilen belge ilebirlikte Tapu Dairesi’ne de başvurulduğunda da kayıtlar güncellenerek haciz feki topu kayıtlarından da kaldırılır.
Fek Yazısı Nereden Alınır?
Fek yazısı ifade edildiği şekilde herhangi bir mal varlığı, taşınmaz ya da vasıta üzerinde bulunan haciz, ipotek ya da şerh gibi işlemlerin ortadan kaldırılması ile bu işlemi başlatan kurum üzerinden alınır. Örneğin; banka ödenmemiş kredi borçları ile ipotek koymuş olduğu bir evde borçlar kaldırıldığında belge taleplerine karşılık verir. Eğer bir borç nedeni ile konut üzerinde haciz yer alıyorsa, borç ortadan kaldırıldığında icra takibinin yapıldığı İcra Dairesi başvuruya esasen yazıyı hazırlayabilir.
Fek belgesi, birçok farklı kurumdan talep edilebilirken, en önemli ayrıntı hangi neden ile taşınır ya da taşınmaz mülkler üzerinde problem olduğuna göre ilgili kurumdan talep edilir. Bu anlamda haciz işlemleri ile ilgili İcra Daireleri üzerinden başvuru yapılarak, ipotek işlemlerinin kaldırılması ile ilgili bankalardan ve kredi finansman kuruluşlarından başvuru yapılarak talep edilir. Bir maaş ya da banka hesabı üzerinde haciz işlemi yer alıyorsa da yine banka ile görüşme yapılarak veya diğer haciz talep eden kurumlar ile görüşme yapılarak fek yazıp talep edilir.
Bazı durumlarda örnek olarak vergi borcunuz bulunması ile birlikte Vergi Dairesi maaşınıza haciz işlemi koymuş olabileceği gibi yine kişiler tarafından başlatılan icra takiplerinde de borçlarınızdan dolayı buicra takibini gerçekleştiren İcra Daireleri kısıtlama oluşturabilir. Bu gibi değişen koşullar ile birlikte kısıtlamayı ortaya koyan kurum sizden belirli koşullar talep eder ve bu koşullar yerine getirildiğinde istediğiniz, borcun yada yükümlülüklerin ortadan kalktığına dair yazı size sunulur.
Fek Yazısı Nasıl Alınır?
İcra Dairesi, banka veya kredi kuruluşu gibi herhangi bir kurum üzerinden fek yazısı almak istediğinizde öncelikle banka veya dairenin yetkili şubesine başvurarak talepte bulunmanız gerekir. Çoğu zaman kurumlar bu yazının hazırlanması için standart bir ücret talebinde yer alırken, bankalarda daha önceden imzaladığınız sözleşmede bu tip bir ücret talep edilmeyeceği ifade edilmişse, ücret ödemeden de yazı alma hakkınız yer alır. Aksi takdirde yazı taleplerinde herhangi bir masraf gerekliliği bulunmamaktadır.
Fek belgesi talep edilirken öncelikli olarak bankalar gözönünde tutulursa ve ipotek ile ilgili bir işlem yapılacak ise bu ipoteğin kaldırılarak yazının hazırlanması ve teslim edilmesi için talep edilen aşağıdaki evrakların hazırlanması gerekecektir.
- Kişisel işlemlerde vatandaşlık numarasını gösteren nüfus belgesi
- Tüzel kişiliklerin gerçekleştirdiği işlemlerde vergi numarasını gösteren belge
- Hem borçlu hem de alacaklı kişinin kimlik ya da pasaport gibi bir belgesinin fotokopisi
- Alacaklı kişinin bir banka olması durumunda banka temsilcisi avukatın kimliğinin aslının ibrazı ve fotokopisinin sunulması
- Borcu bulunan konut sahibinin 2 adet 6x4 cm ve son 6 ay içerisindeki çekilmiş vesikalık fotoğrafı
- Gayrimenkulde alacaklı olan ya da temsilci bulunan kişinin 1 adet 6x4 cm boyutundaki son 6 ay içerisindeki vesikalık fotoğrafı
- İşlem yapılacak gayrimenkul ile ilgili tapu senedi veya tapu senedi mevcut değilse ada ile parsel numaralarını içeren bir belge
- Son olarak ise borçlu ya da alacaklı kişilerin temsilcileri bulunuyorsa, temsil için vekaletname tarzında almış oldukları belge
Liste dahilinde bulunan belgeler talep edilen kuruma sunulduktan sonra kurum tarafından inceleme gerçekleştirilerek hazırlanan fek yazısı talep eden kişiye teslim edilir. Ancak hazırlanan dilekçenin Tapu Dairesi’nde de kabul görmesi için noter onayının yaptırılması önemlidir. Onaylı yazıysa, en fazla 1 sene içerisinde Tapu Sicil Müdürlüğü'ne ibraz edilerek, fek kayıtlarının sicillerden silinmesi için işlem yapılmalıdır.
Maaş Haciz Fek Yazısı Nasıl Alınır?
Bireye ait varlıklar içerisinde en önemli kategorilerden birini herhangi bir noktada sabit olarak çalıştığı için düzenli şekilde aldığı maaş oluşturur. Memur veya sigortalı olarak herhangi bir noktada çalışankişilerin maaşları üzerinde de alacaklıları tarafından icra takibi ile haciz işlemi başlatılabilir. Kişinin herhangi bir noktada örneğin banka kredisi başvurusu yapmak istediğinde maaş üzerinde bulunan bu haczin kaldırması için talep ettiği yazı maaş haczi fek yazısı olacaktır.
Borçlu kişi bankaya veya kişilere ödemek zorunda olduğu borçlarını tamamladıktan sonra ödeme yaptığı kişiden borcu olmadığına dairaldığı belge ile birlikte yine İcra Dairesi Müdürlükleri’ne başvuru yaparaky azılı belge talebinde bulunabilir. Bu noktada alınan icra fek yazısı kişinin talebine uygun bir şekilde yine bankalara, Tapu Dairesi veya herhangi bir kuruma sunulabilir. Başvurular bireysel olarak yapılabileceği gibi avukat aracılığı ile de yapılabilmektedir.
Bireysel olarak ya da avukat nezdinde yapılacak başvurularda hazırlanacak bir dilekçede borçlunun maaşı üzerindeki haczin kaldırılması içintalep gerçekleştirilir ve İcra Dairesi yaptığı inceleme sonucunda olumlu bir durum yer alması ile birlikte haciz kaldırma işlemi gerçekleştirir. Yapılan işlem sonrasında da talepte bulunan kişiye fek yazısı sunulur. Alınan belge, örnek olarak kredi kartı veya banka kredisi başvurusu gerçekleştirilirken bir bankaya teslim edilebileceği gibi farklı kurumlara ibra edilerek de işlem gerçekleştirilebilir.
Banka Fek Yazısı Vermiyor, Ne Yapmalıyım?
Herhangi bir gayrimenkul alışverişi için konut kredisi başvuruları gerçekleştirilirken evin alımı ile birlikte bankalar borcun tamamlanmasına kadar geçecek süre için ev üzerinde bir ipotek işlemi oluşturur. Çünkü ipotek banka için bir güvence anlamına gelirken, tüketici borcunu ödemediğinde ipotek altındakilerin satışı ile banka alacağını tahsil edebilir. Eğer borçlu bankaya borcunu bitirdiği durumda ipoteğin kaldırılması için fek yazısı talep ederse ve banka olumsuz bir cevap verirse, Tüketici Mahkemesi nezdinde dava açılarak ve borcun kapatıldığına dair ispat gerçekleştirilerek; bankanın istenilen belgeyi vermesi mecbur hale getirilir.
Farklı bir noktada bankalar bireylerin taleplerinde fek belgesi hazırlamak için ücret talebi gerçekleştirebilmektedir. Bazı bankalar daha önceden herhangi bir karşılıklı anlaşma ve imza altına alınmış bir madde bulunmadığı için ortada bulunan açıklıktan dolayı bu ücreti talep edebilmektedir. Özellikle de banka kredisi gibi başvurular yapan ya da elinde bulunan konutun satışını gerçekleştirmek isteyen kişiler bir nevi mecburiyet anlamında banka fek yazısı taleplerinde bu ücreti ödeyerek belge işlemlerini tamamlamayı tercih etmektedir.
İnce bir noktada bu ücretin talep edilmesi arkasında bir usulsüzlük yer alabilir. Örnek olarak ilk noktada siz bankaya başvurarak konut kredisi talep edip bir konut aldıysanız, banka konutta ipotek koyar. Siz borcunuzu ödeyene kadar bu ipotek mevcutta dururken, konutu borcu bitmeden satmak istediğinizde bankaya giderek borcunuzu kapatır ve fek yazısı talep edersiniz. Eğer daha önceki dönemde kredi çekerken kredi sözleşmesinde ilerleyen dönemde yazı talep edeceğiniz zaman sizden birücret alınmayacağı ifade edilmişse de sözleşmede yer alan bu madde gereği banka hiçbir ücret almadan belgeyi sunmak zorundadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Fek yazısı E-Devlet'ten alınabilir mi?
Herhangi bir vergi borcunuz olmadığı gibi ispatlar oluşturabilmek için talep edebileceğiniz yazı işlemlerinde E-Devlet üzerinden “vergi borcu yoktur” yazı talebi ile sonuç elde edilebilir.
Fek yazısı alınmadığında ne olur?
Özellikle Tapu Dairesi işlemlerinde fek belgesi alınmamış ise ipotekli gayrimenkullerde alıcı ve satıcı arasında anlaşmazlık oluşabileceği gibi tapu işlemleri yapılmayabilir.
Fek yazısı ücreti var mıdır?
Bankalar cüzi bir ücret talep edebilse de aslında bu yazının talep edilmesinde genellikle ücret talebinin de yer almaması gerekir.
