Gayrimenkul İktisap Bedeli Nedir?

Gayrimenkul sektöründe kullanılan birçok farklı terim sadece gayrimenkul piyasasına hizmet veren sektör elemanlarını, şirketleri veya kişileri ilgilendiren terimler değildir. Gayrimenkuller üzerinde yatırım gerçekleştiren, bir ev alacak veya gelir elde etmek isteyen kişiler tarafından da bu terimler öğrenilebilir. Örnek olarak gayrimenkul iktisap bedeli nedir sorusu ve cevabı herkes tarafından öğrenilebilecek bir kavramdır. 

Gayrimenkul terimleri arasında bugün yaygın olarak kullanılan birçok terim yer alırken; bu terimler bir gayrimenkulü satın alırken, satışa çıkarırken veya kiralarken karşılaşabileceğiniz terimlerdir. Hatta bazı kavramlar günlük hayatta da farklı anlamlarda sıklıkla kullanılırken, bazı kavramları ise ilk defa duymuş olabilirsiniz. Gayrimenkul iktisap bedeli de bu kavramlar arasında yer alırken, kavramın daha geniş anlamını, kullanım şeklini ve hesaplamalarını da bu içerikte öğrenebilirsiniz. 

Taşınmaz İktisap Bedeli Nedir? 

Gayrimenkul iktisap bedeli nedir veya taşınmaz iktisat bedeli nedir soruları için kelime karşılığı anlamında kazanma ya da edinme ifadesi kullanılabilir. Çünkü iktisap kazanma ve edinme gibi anlamlara gelirken, gayrimenkul piyasasında da herhangi bir taşınmazın edinilmesi yani taşınmazın mülkiyete geçirilmesi anlamı ortaya çıkar. Bu minvalde de gayrimenkul iktisat bedeli taşınmazın edinilmesinde karşılaşılan bedel olarak hesaplanır. 

Gayrimenkul İktisap Bedelini Nasıl Öğrenebilirsiniz?

Günümüzde gayrimenkul iktisap bedeli açısından belirlenmiş net bir rakam ile işlem gerçekleştirilmez. Çünkü gayrimenkul sektöründe her gayrimenkul işlem durumuna bağlı olarak özel bir hesaplama gerçekleştirilerek rakam elde edilir. Bir ev, bir tarla, bir apartman ya da bir arsanın mülkiyetinin sağlanması durumunda her zaman farklı bir rakam ile karşılaşılır. Bu rakam belirlenirken de çok dikkatli bir hesaplama sağlanır. 

Gayrimenkul iktisap bedeli nedir sorusu için verilen cevap karşılığında bu bedelin kazanım oranına bağlı olarak hesaplanması gerektiği de anlaşılabilir. Hesaplamada gayrimenkulün satışının gerçekleştirildiği gün icabı TEFE (Tefe Tüketici Fiyatları Endeksi) oranı artışı göz önünde bulundurulur. 

Öte yandan TEFE oranında %10 altında bir artış yaşanmış ise gayrimenkul iktisap bedelinde de değişme gerçekleşmez. Artış %10 üzerinde olduğunda da gayrimenkul iktisap bedeli TEFE oranı hesaplanırken, gayrimenkulün satılacağı ay için belirtilen oran hesaba dahil edilmez. Gayrimenkul iktisap bedeli TEFE oranına göre hesaplama gerçekleştirilirken ek olarak gayrimenkul değer artış kazancı vergisi tespiti de sağlanır. 

İktisap Tarihi Ve Türleri Nelerdir? 

Gayrimenkulün alış satış işlemlerinin gerçekleştirildiği gün tapu tescili sağlanırken, işlem yapılan tarih iktisap tarihi olarak kabul edilir. Ayrıca miras, kamulaştırma veya cebri icra vasıtasıyla bir mülkiyet hakkı doğuyorsa, tapu devri yapılmadan önce iktisap başlar. Bu nedenle iktisap tarihi bu başlangıç tarihi olarak alınır. Fakat bu tip bir gayrimenkul edinme yöntemi bulunuyorsa, satış veya kiralama yapılırken yine tapu tescili ihtiyacı bulunur. İktisap tarihi tespiti çoğu noktada es geçilse de değer artış kazancı vergisi miktarı tespit edilirken bedel ve iktisap tarihi göz önünde bulundurulur.

İktisap mevzu bahis olduğu zaman bireyin gayrimenkulü resmi olarak kazanımı ifade edilir. Yani bir gayrimenkul satın alındığında, kişiye miras olarak kaldığında veya devredildiğinde iktisap doğar. Ayrıca haksız iktisap olarak bilinen bir kavram da vardır ki bireyin mal varlığında farklı bir bireyin mal varlığı aleyhinde ortaya çıkan eksilmeme yani artma durumu hesaba katılır. Haklı bir sebep olmadığı sürece bu gibi sebepsiz zenginleşmelerde alacaklı ve borçlu ortaya çıkarken, dava konusu doğmakta ve zenginleşen kişi haksız zenginlik oluşturan bir gelir elde edebilmektedir. 

Kira Beyannamesinde İktisap Bedeli Nedir? 

Taşınmazın satışa konu olması ile birlikte bu süreçte ödenen bedel iktisap bedeli olmak ile birlikte menkul varlıklar satılırken de iktisap bedeli belgelenmez ise Vergi Usul kanunu 266. Madde yazılı itibari değer iktisap bedeli şeklinde kabul edilir. Eğer satın alınan bir taşınmaz kiraya verilirse, kira geliri içerisinden iktisap bedelinin bir kısmı düşürülebilir. Bu durumda örneğin konut olarak kiraya verilen bir gayrimenkul açısından iktisap yılından itibaren 5 yıl süre boyunca iktisap bedelinin %5 oranı düşürülür. 

İktisap bedeli kira beyannamesinde gösterilirken, %5 gibi bir tutara sahip olan bu indirim yalnızca alakadar gayrimenkul üzerinden elde edilen gelire uygulanır. Düşürülmeyen kısım ise gider fazlalığı sayılmamak ile birlikte güncel olarak 2019 yılından önce iktisap edilen konutlar açısından indirimden yararlanılmamaktadır. Ayrıca bu indirim yalnızca konut olarak kiraya verilen bir gayrimenkul açısından geçerlidir. Yani iş yeri şeklinde kiraya verilen gayrimenkuller %5 gibi bir gider indirimi elde etmez. 

Gayrimenkul İktisap Bedeli Düşüşü Nasıl Gerçekleştirilir? 

Eğer bir gayrimenkulü kiraya vermek istiyorsanız, 5 yıl boyunca her yıl %5 gibi bir oran ile birlikte iktisap bedeli uygulaması sağlayabilirsiniz. Bu çerçevede 5 yıl içerisinde %25 gibi bir orana ulaşacak şekilde indirim avantajı elde edilir. Alakadar gayrimenkul üzerinde uygulanan bu indirim, özellikle yatırım amaçlı temin edilmiş gayrimenkullerde kira gibi gelirler elde edilirken, mülk sahipleri açısından büyük bir avantaj sağlar. 

Daha önce belirtildiği üzere bu tip indirimlerden yararlanırken gayrimenkul iktisap bedeli uygulaması için iktisap tarihi çok önemlidir. Özellikle kiralama gibi noktalarda gelir elde edilirken sadece 5 yıl iktisap bedeli indirimi sağlanır ve bu neden ile iktisap tarihi üzerinden 5 yıl geçmemiş olmalıdır. Daha önce iktisap bedeli indirimi uygulamış olmasanız dahi örneğin başlangıçtan itibaren 2 yıl geçmişse kalan 3 yıl süreç içerisinde bu avantajdan yararlanma şansınız bulunmaktadır. 

İktisap bedeli gibi hesaplamalar gayrimenkul sektöründe alıcı, satıcı veya kiraya veren ile kiralayan gibi her birey için önemli avantajlar ve kurallar oluşturur. Aynı zamanda yasalar bağlamında da bu tip noktalara yüksek özen göstermek gerekir. Bu gibi ayrıntılar konusunda gayrimenkul sahipleri yeterli bilgiye sahip olamayabileceği ve destek talep edebileceği için Premar Gayrimenkul Danışmanlığı olarak yanınızda olmayı her zaman sürdürüyoruz.