Şehirlerde sürekli bir şekilde değişen ihtiyaçlar ve yaşam
şartlarının sürekli bir şekilde gelişmesi dünya genelinde kentsel dönüşümü önemli
bir noktaya ulaştırmaktadır. Kentsel dönüşüm, belirli bir amaca sahip olarak
belirli faydalar ortaya koyan ve uzun bir süreç şeklinde işleyen bir yapıdır.
Bu neden ile öncelikle kentsel dönüşüm
nedir ve sonrasında amaçları ile faydaları gibi ayrıntılar üzerinde durmak
gerekir.
Kentsel dönüşüm nedir sorusunu cevaplayabilmek için
kentlerdeki yaşlanan ve yıpranan yapıların yenilenmesi ile kentin yenilenmesi
mantığı akla getirilmelidir. Özellikle kentlerde betonarme yaşını kaybeden,
kullanım özelliklerini yitiren ve onarılması mümkün olmayan yapılar semt
görüntüsünü bozmakta ve kentte sorun oluşturmaktadır. Bu durumda kentsel
dönüşüm kentin hem çehre olarak hem de mimari olarak gelişmesini ve
yenilenmesini amaçlayan bir çalışmadır.
Kentsel Dönüşüm Nedir?
Türkiye genelinde son yıllarda popüler bir şekilde gündemde
olan ve halen çalışmaları devam eden bir uygulama olması ile kentsel dönüşüm
nedir sorusunu detaylı bir şekilde cevaplamak gerekir. Kentsel dönüşüm kent
alanları içerisindeki yıkılmış ve eski yapıların, çürümüş binaların ya da
fonksiyonunu yitirmiş yapıların yenilenmesi işlemidir. Kentsel dönüşüm
sürecinde halihazırdaki yapılar ya yıkılarak yeniden inşa edilir ya da kent
estetiğine ve çevreye uygun bir şekilde restorasyon yapılır.
Ülkemiz kanunları dahilinde kentsel dönüşüm için yapılan
çalışmalar bir projeye dönüştürülerek birçok katılımcının bu proje içerisinde
yer alması sağlanmaktadır. Genellikle kentsel dönüşümde ana katılımcılar
belediyeler olmak ile birlikte T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığı bünyesinde de Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ana görevi üstlenmektedir.
Aynı zamanda yerel idareler ve mesleki anlamda da inşaat firmaları, mimarlar ve
şehir planlamacıları görev alır.
Kentlerde birçok fayda sağlayan kentsel dönüşüm şehirlerde
sürdürülebilir ve yaşanabilir bir yapı profili elde edilmesini sağlar. Bu
anlamda da temel bir amaca sahip olarak, şehirde daha iyi bir fiziksel çevreyi
ortaya koyabilmek ve daha yaşanabilir bir kent elde etmek için uygulanır.
Kentsel dönüşüm ile yürütülen projeler ekonomik ve sosyal açıdan faydaları ile
eski ve tehlikeli yapıları ortadan kaldırır ya da bu yapıları tekrar
kullanılabilir güvenli yapılar haline getirir.
Kentsel Dönüşümün Amacı Nedir?
Kentlerde yani ilçeler, iller ve büyük şehirler gibi
yerleşim alanlarında mevcut yapılar belirli bir kullanım ömrüne ve amacına
sahiptir. Örneğin, ahşap yapılar veya betonarme yapılar belirli bir kullanım
yaşına sahiptir ve bu yaşı doldurduğunda artık riskli bir hale gelir. Bazı
yapılar ise yıllar boyunca örneğin ikamet amaçlı kullanılırken, artık
fonksiyonunu yitirmiş ve çirkin bir görüntü oluşturmaya başlamıştır.
Kentsel dönüşüm nedir sorusunda verilen cevapta
anlaşılabileceği üzere bu uygulamanın amacı, şehri yeniden modern ve
kullanılabilir bir hale getirmektir. Kentlerde mevcut yapıları ve kentin
altyapısını daha sürdürülebilir ve modern bir hale getiren kentsel dönüşüm, çok
uzun ve pozitif amaçlı bir süreçtir. Çünkü kentsel dönüşüm ile birlikte
şehirlerde sosyal ve fiziksel sorunların çözülmesi hedefi de yer alırken,
özellikle birçok ayrıntı açısından yenilik ve güçlendirme hedeflenir.
Günümüzde şehirlerde en önemli sorunlar arasında nüfusların
hızlı bir şekilde artması ve buna bağlı yerleşim planlarının bozulması ve
dengesiz bir yapılaşma bulunması yer almaktadır. Çarpık kentleşme, sürekli bir
şekilde yaşanan deprem hareketlenmeleri ve kentlerin değişime uğraması kentsel
dönüşümü de gerekli bir hale getirmektedir.
Kentsel dönüşüm şehirlerde riskleri göz önünde bulundurarak
daha güçlü bir yapı stoku oluşturmak ve şehri daha yaşanabilir bir hale
getirmeyi amaçlar. Bu dönüşüm sayesinde kentlerde daha yüksek bir enerji
verimliliği, daha yüksek bir yaşam kalitesi, korunan bir çevre ve uzun yıllar
kullanılabilecek doğal kaynaklar elde edilir. Özellikle eski ve risk oluşturan
yapıların yenilenmesi ile birlikte daha modern binalar ve yeni bir alt yapı
sistemi ortaya çıkarken, yeni yeşil alanlar ve yaşam alanları elde edilir.
Kentsel Dönüşüm Faydaları Nelerdir?
Yaşam alanlarında ve kentlerde sosyal, ekonomik ve fiziksel
olarak iyileşme edilmesi için kentsel dönüşüm çok iyi bir gelişim sağlar.
Mevcut yapılar riskli durumdan çıkarılarak yenilenirken ve restore edilirken,
çevrede daha iyi bir görüntü ve daha yaşanılabilir bir ortam sağlanır. Bu
çerçevede de kentsel dönüşüm denildiğinde akla gelen en önemli faydalar
aşağıdaki gibidir.
·
Konforlu ve yaşanabilir kentler için kentsel
dönüşüm projeleri daha düzenli bir çevre ve daha fazla yeşil alan sağlar. Yeni
binalar veya iyileştirilmiş mevcut binalar daha konforlu yaşam alanlarını
ortaya çıkarır.
·
Yapılardaki yenilenme ve alt yapının yenilenmesi
ile birlikte kentsel dönüşüm kullanılmaz hale gelmiş ve eski tüm sistemleri
güncellerken, şehirlere yeni bir nefes alma imkanı sağlar. Özellikle altyapı
yeniden inşa edilip iyileştirdiğinde kentlerde modernlik elde edilir.
·
Aktif kullanılabilecek yeni alanlar sağlayan
kentsel dönüşüm, kullanılmayan ve boş kalmış bölgelerde verimli kullanım
projeleri amaçlar. Bu bölgelerde yeni yapılar ya da ticari alanlar
oluşturularak şehir ekonomisine katkı sağlanır.
Kentsel dönüşüm ile ilgili bu ana faydalar beraberinde
ekonomiyi canlandırırken, yerel ekonomide hem paranın dönüşümünü hem de yeni
istihdamları aktif hale getirir. Yaşam alanlarında deprem ve afetlere karşı
riski yapıları azaltırken, yeni yapılar ile sosyal yaşamı destekler.
Kentsel Dönüşümde 3'te 2 Çoğunluk Nedir?
Kentsel Dönüşüm Yasası dahilinde bir yapının dönüşüme tabi
tutulması için belirli bir oran ile gayrimenkul sahiplerinin karara onay
vermesi gerekmektedir. Bu oran kentsel dönüşümde 3’te 2 çoğunluk yasası olarak
adlandırılırken, riskli alanlarda ve rezerv yapılarda yeni bina yapılması veya
kentsel dönüşüm sağlanması için 3’te 2 çoğunluğun karar vermesi gerekir.
3'te 2 çoğunluk yapıda hisse sahibi olan yani gayrimenkul
sahiplerinin çoğunluğudur. Bu karar verilirken yapıdaki kiracılar ya da hak
sahibi olmasa da yapıda ikamet eden kat maliklerinin karar vermesi yeterli
değildir. Son dönemde özellikle büyük deprem ardından kentsel dönüşümde daha
hızlı sonuç elde edilebilmesi için üçte iki çoğunluk yerine %50+1 ile karar
alınması üzerinde de bir çalışma yapılmaktadır.
Kentsel dönüşüm kentlerde daha yaşanabilir ve fonksiyonel
yapılar ve alanlar elde edilmesini sağlarken, kent çehresine katkı sunmaktadır.
Yapınızda bu sürecin doğru bir şekilde yürütülmesi veya kentsel dönüşüm
süreçlerinde yeni gayrimenkullerde ikametinizi sağlıklı bir şekilde sürdürmeniz
için gayrimenkul danışmanlığı ihtiyacınız bulunabilir. Bu durumda Premar Gayrimenkul Danışmanlığı
olarak firmamız size her zaman aradığınız hizmeti sağlayabilir.