Gayrimenkul sektöründe birçok farklı kavram önemli
karşılıklar oluşturarak kullanılmaktadır. Bu kavramlar içerisinde örnek olarak
TAKS ve KAKS gibi iki önemli terim yer alır. Bu iki terimin özellikle arsalar
üzerinde inşaat gerçekleştirilmesi ve parsel sorgulama işlemleri ile alakası
bulunmaktadır. Hatta bu işlemler sırasında taks
kaks hesaplama ihtiyacı da ortaya çıkmaktadır.
TAKS ve KAKS emlak sektöründe ve inşaat sektöründe çok sık
kullanılan kavramlar olmak ile birlikte bir arsa üzerinde inşa edilecek binanın
ya da yapının boyutlarını belirleyen ifadelerdir. Her biri birer kısaltma olmak
ile birlikte KAKS olarak bilinen kavram, sektörde emsal değer şeklinde de
adlandırılır. Gayrimenkul yatırımlarında özellikle arsa satın alma gibi bir
fikriniz ve sonrasında da bu arsada inşaat yapma fikriniz bulunuyorsa, mutlak
bir şekilde taks kaks hesaplama işlemi yapma ihtiyacınızda bulunacaktır.
Taks kaks hesaplama doğru bir şekilde gerçekleştirildiğinde
ilerleyen süreçlerde yasal sorunlar ile karşılaşmadan arsa üzerinde inşaat
işlemlerinizi istediğiniz niteliklerde ve sorunsuz bir şekilde
yürütebilirsiniz. Keza bu hesaplamalar sayesinde arsa üzerinde yapılacak
inşaatlarda yerel yönetimlerin ve yasaların belirlediği çerçevede doğru oranlar
ve boyutlar ile inşaat yapmak mümkündür. Temel olarak da bu kurallara dikkat
edilmediğinde kentlerde çarpık yapılaşma ile karşılaşılmakta ve kaçak yapılar
ortaya çıkarken hukuki yaptırımlar ile karşılaşılmaktadır.
Taks Kaks Hesaplama Neler Sağlar?
Gayrimenkuller taşınmaz varlıklar olarak yatırım
gerçekleştirmek için çok fazla tercih edilen değerlerdir. Bir konut, dükkan,
işletme veya endüstriyel tesis gibi gayrimenkullere yatırım yapıldığında
halihazırda inşa edilmiş ve kullanıma hazır bir yapı yer alabilir. Ancak
gayrimenkul yatırımı arsa çerçevesinde yapılmak istendiğinde bu arsanın
ilerleyen dönemde bir yapı inşa edilerek daha kullanılır hale getirilmesi de
sağlanabilir. Bu durumda taks kaks hesaplama işlemi yapma ihtiyacı
bulunacaktır.
Özellikle yatırım gerçekleştirmek için arsa satın alan
kişiler noktasında TAKS ve KAKS kavramları özellikle parsel sorgulama
gerçekleştirilirken mutlaka kontrol edilmesi gereken değerlerdir. Eğer bir arsa
üzerinde inşaat işlemi gerçekleştirilecek veya ileride inşaat yapılacak şekilde
bu arsada yatırım sağlanacak ise bu durum çok daha önemli bir noktaya
gelmektedir.
İlgilenilen arsada TAKS ve KAKS değerleri öğrenildiğinde bu
arsada ne kadarlık bir yapı boyutu elde edebileceği ve kaç kat inşaat
yapılabileceği gibi bilgiler de elde edilir. Bu sayede de arsa ile ilgili emsal
değerin belirlenmesi ortaya çıkarken, arsanın ne kadar değerli olduğunu
anlamaya daha net yardımcı olmaktadır. Çünkü bir arsa için emsal değer arsanın
bulunduğu konumda ne kadar değerli bir yatırım ortaya koyduğunu veya gelecekte
neler kazandırabileceğini anlamaya yardımcı olacaktır.
TAKS KAKS Nedir?
Gayrimenkul sektörünün çok sık kullanılan terimleri olan
TAKS ile KAKS bu sektörde yine çok önemli bir değer olan emsal değer ile
bağdaşık bir yere sahiptir. Emlak yatırımlarında ve gayrimenkul alım-satım
işlemlerinde taks kaks hesaplama ihtiyacı ortaya çıkarken, bu kavramların
tanımlarını ve anlamlarını bilmeniz her zaman büyük fayda sağlar.
TAKS kavramı “Taban Alanı Kat Sayısı” ifadesinin kısaltması
olmak ile birlikte bir yapıda taban alanının arsa alanında ne kadar bölüm
kapladığını anlamaya yardımcı olur. Taban alanı kat sayısı bir oran ortaya
koyarken, bu oranın belirlenmesinde yapının taban alanına bazı bölümler dahil
edilmez. Bu bölümler Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılması ile ilgili yönetmelikte 14. Madde ve 1. Fıkra dahilinde işlenmiştir.
Bu çerçevede taban alanına dahil edilmeyecek kısımlar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
- Binadaki akaryakıt için
kullanılan alanlar
- Yangın tesisatı
alanları
- Süs havuzları, açık
havuzlar ve zemin terasları
- Zemin altı otopark ya da
sığınaklar
- Binadan ayrı şekilde inşa
edilen yakıt deposu, su deposu veya su toplama havuzu
- Açık otopark
- Bina dahilindeki arıtma
sistemi
- Trafo hariç tutulmak ile
birlikte toprak üzerinden başlayan asansör boşluğu
- Işıklandırmalar, zemin
avluları ve iç bahçe
- Bahçe duvarları ve istinat
duvarları
Bir diğer kavram olan KAKS ise “Kat Alanı Kat Sayısı”
ifadesinin kısaltması olarak bilinmektedir. Bu kısaltma kat alanında bulunan
kat sayısını belirtir. Bu noktada KAKS kavramının aslında emsal değer ile aynı
olduğunu ifade etmek gerekecektir. İnşaat gerçekleştirilecek bir arsada tüm
katlar göz önünde bulundurularak oluşturulan alanların toplamı parsel alana
bölünerek emsal değer elde edilir. Bu hesaplamada asma katlar, bodrum, çekme
katlar, çatı katı gibi tüm katlardaki ışıklık alanlar hariç tutularak kat
alanlarının toplamı elde edilir.
Emsal
değer (KASK oranı) belirlenirken; 0,20-0,30-0,40 veya 3,0 gibi değerlere
ulaşana kadar değişen yüzdelikler yer alır. İnşaat yapılacak alanda KAKS oranı
tespit edilirken ise bu oran arsa alanı ile çarpıldığında da kat değeri ortaya
çıkar. Yani örnek olarak inşaat alanı 2.000 m2 ise ve arsa alanı
1200 m2 ise bu durumda KAKS oranı 1, 66 şeklinde
belirlenecektir.
Yönetmelik gereği KAKS hesabı gerçekleştirilirken aşağıdaki
alanlar dahil edilmez.
- Bahçe otoparkları
- Binalardaki yangın
merdivenleri
- Toplu kullanımdaki mescit,
spor salonu veya konferans salonları
- Çatı katındaki ortak
alanlar
- AVM'lerde ortak açıklık
alanlar
- Bodrum katlarda da
sığınak, müştemilat, kapıcı dairesi, otopark
- Ticari olarak
kullanılmayan çocuk bakım odaları, merdivenler, asansör boşlukları,
tesisat alanları ve depolar yer almaktadır.
Taks Kaks Hesaplama
İnşaat projeleri yürütülürken TAKS ve KAKS kavramları çok
sık karşımıza çıkarken, yapılaşma öncesinde de taks kaks hesaplama uygulaması
ihtiyacı bulunmaktadır. Birbirine benzerliği ile çok fazla karıştırılan bu
terimler özellikle TAKS kavramının arsa üzerindeki bina taban alanını ifade
ettiğini ve KAKS kavramının ise toplam inşaat alanının arsaya oranını ifade
ettiğini unutmamak gerekir.
Temelinde birçok kişi KAKS oranı konusunda daha fazla
bilgiye sahiptir. Çünkü emsal değer olarak bilinen bu kavram arsada kaç
metrekare inşaat yapılabileceğini ve kaç kat olabileceğini gösterir. Bu
çerçevede taks kaks hesaplama için belirli yöntemler kullanılır. İnşaat yapı
projelerinde de arsayı doğru şekilde kullanabilmek için TAKS hesabı
gerçekleştirilirken pratik bir yöntemden yararlanılır. Bu noktada binanın zemin
katı ne kadar alan kaplıyorsa, bu alan arsanın toplam alanına bölünür. Yani
2000 m2 bir arsada taban alanı 800 m2 ise 800/2000=0,4
şeklinde TAKS oranı elde edilir.
KAKS oranı hesaplanırken de yani emsal değeri belirlenirken
binanın toplam inşaat alanı göz önünde tutularak arsa alanı ile oranlama
yapılır. Bu oran daha önceden hesaplanmıştır ve bu oran kullanılarak arsada kaç
kat inşa oluşturulabileceği ifade edilir. Hesaplamada tüm katların toplam alanı
arsanın toplam alanına bölünür. Örnek olarak arsa için verilmiş kat oranı 0,4
ise ve arsa 1000 m2 ise bu durumda 0,4 x 1000 = 400 m2 inşaat yapma
şansınız bulunmaktadır.
Arsalarda emsal değer yapılaşmanın en önemli kriterlerinden
birini oluştururken, yerel yönetimler bu değeri belirleme noktasında arsanın
konumu, boyutları, çevre koşullar, imar planı ve fiziki özelliklerini göz
önünde bulundurur. Belirlenen değerler bir arsada yapılabilecek inşaatı ortaya
koyarken, özellikle de yatırımlarda bu arsanın neler sağlayacağını da anlamaya
yardımcı olur. Bu neden ile gayrimenkul piyasasında yatırıma sunulan tüm
arsalarda taks kaks hesaplama işlemi mutlaka gözden geçirilir. Bu tip bir
hesaplama ve en iyi arsa seçimleri açısından da Premar Gayrimenkul Danışmanlığı
olarak sunduğumuz hizmetler tercih edilebilir.