Kiralık konutlarda kiracı eve giriş gerçekleştirirken ev
sahibi ile arasında bir kira sözleşmesi imzalar. Kira sözleşmesinin imzalandığı
andan itibaren 12 ay boyunca kararlaştırılmış kira bedeli yıl içerisinde
herhangi bir artış göstermeden ödenmeye devam edilir. Ancak kiracı konutta 1
yıl boyunca oturmayı tamamladığında ise yeni dönem gelecek ve kira zam oranı
belirlenecektir.
Ev sahiplerinin kiraya vermiş oldukları konuttan alacakları kira bedelini arttırma hakkı sözleşme yılının tamamlanması ile birlikte doğar. 1 yıllık sözleşme tamamlandığında bir ev sahibinin kiraya ne kadar zam yapabileceği ise yasalara bağlı olarak belirlenebilir. Elbette ki ev sahibi ile kiracı arasındaki şifahen oluşturulan anlaşmalar ve sonrasında yazılı olarak sözleşmeye aktarılan anlaşmalar zam oranında belirleyicidir. Ancak bu tarz bir sözlü ve yazılı anlaşma bulunmuyorsa, ev sahibi kiraya ancak ve ancak tefe/tüfe oranlarına göre zam yapabilmektedir.
Ev Sahibi Kiraya Ne Zaman Zam Yapabilir?
Kira
sözleşmeleri 1 yıllık olarak hazırlanırken, sözleşme hangi tarihte
imzalanmışsa 1 yıl sonra aynı tarihte artık sözleşmeye bağlı olarak oturulan
eve kira ödemesi zamlı olarak yapılmalıdır. Ancak bazı kiralama anlaşmalarında
ev sahibi ile kiracı arasında önceden belirlenmiş bir rakam yer alabilir. Örnek
olarak ev sahibi her yıl kiraya %30 zam yapma teklifini sunarken, kiracı bu
teklifi kabul edebilir. Buna göre örnek olarak 2024 ayının 14 Mart tarihinde
sözleşme imzalanmışsa yine 2025 ayının 14 Mart tarihinde 1 sene dolduğunda zam
yapılması gerekir.
Bazı kira sözleşmelerinde kiralayan ile kiracı arasında yapılan anlaşmaya göre zam yapılması ihtiyacı bulunmadan senelerce oturulmaya da devam edilebilir. Eğer kira sözleşmesinde aksi belirtilmiş bir durum yoksa yıl dolduğunda kiralayan ile kiracı tekrar görüşme gerçekleştirerek kira zammı oranını belirleme şansına da sahiptir. Ancak zam yapılması için 1 yılın dolmuş olması gerekirken; ev sahibi sözleşme imzalanalı 4 ay veya 7 ay olmuş durumdayken zam yapma hakkına sahip olmaz.
Yıllık Kira Zam Oranı Nasıl Belirlenir?
Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) tarafından yılın her ayının
ilk haftasında TÜFE yani Tüketici Fiyat Endeksi rakamları açıklanır. Bu sayede
bulunan ay içerisinde kira zam oranı belirlenmiş olur. Her ayın kira artış
oranı sayesinde son 12 ay içerisinde belirlenmiş TÜFE oranı toplamı alınarak
örneğin %48 gibi bir rakam elde edilebilir. Bu durumda ortaya çıkan rakam son 2
ay boyunca elde edilen enflasyon rakamı olduğu için ev sahipleri de bu rakama
uygun olarak yıllık kira zam oranı ile artış sağlayabilir.
Hesaplamaya bir örnek verilmesi gerekirse, bugün yaklaşık 1
yıldır 12.000 ₺ gibi bir rakam ile oturduğunuz bir konutta kiralama süreniz 1
hafta sonrasında 1 yılı doldurabilir. Halihazırda Ağustos ayı içerisinde
olunduğu düşünülürse, açıklanan enflasyon verisinin 3,27 ve son 1 yıllık
enflasyon verisinin ise 48,25 olduğunu düşünülebilir. Bu durumda 12.000 ₺
olarak ödenen kirada artış oranı 48,25 olacaktır.
Hesaplamaya uygun bir şekilde 12.000 ₺ için %48,25 oran alındığında 5.790,36 ₺ gibi bir rakam ortaya çıkar. Bu durumda yapılacak zam oranı da belirlenirken, yeni kira bedeli 17.790,36 ₺ olarak ortaya çıkacaktır. Resmi olarak yapılabilecek zam oranı bu şekilde belirlense de ev sahipleri kiracılar ile yaptıkları görüşmelerde bu rakamın daha aşağısını veya daha yukarısını talep edebilir. Özellikle günümüzde bu konuda bir pazarlık yapılması geleneksel hale gelmiş olmak ile birlikte kiracılar genellikle daha düşük bir rakam ile artış yapılmasını talep edebilmektedir.
Ev Sahibi En Fazla Ne Kadar Zam Yapabilir?
Yıllık olarak belirlenmiş TÜFE oranı yıllık sözleşme dolması
ile birlikte ne kadar kira zammı yapılabileceğini ortaya koymaktadır. Ancak
piyasanın değişen koşulları, artan enflasyon, döviz kurları, zamlar veya hayat
zorluğu gibi birçok koşul ev sahiplerini daha fazla zam yapmaya iterken;
kiracıları ise daha düşük zam yapma arzusuna itmektedir. Yakın geçmişte
kiralarda en fazla %25 gibi bir zam oranı ile ilgili düzenleme getirilirken,
sonradan kaldırılan bu düzenleme ile birlikte bazı ev sahipleri %100 zam yapma
gibi çabalar içerisine dahi girmektedir.
Bir ev sahibi halihazırda en az 1 yıldır konutunda oturan kiracıya yasal çerçevede %100 gibi bir zam oranı ile artış gerçekleştiremez. TÜİK tarafından açıklanan TÜFE verilerine bağlı olarak maksimum kira artışı ortaya çıkarken, kiracılar halihazırda ev sahibi ile görüşme gerçekleştirmeden TÜFE oranında artışı eski kira bedeli üzerine ekleyerek, kirayı yatırmaya ve konutta oturmaya devam etme şansına da sahiptir. Kira ve zam oranları gibi konularda net bilgiler açısından Premar Gayrimenkul Danışmanlığı hizmetlerimize her zaman danışılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
2025 yılında ev
sahibi yüzde kaç zam yapabilir?
Her yıl belirlenen rakamlar gibi son olarak 2025 yılında da
Temmuz ayında açıklanan enflasyon verileri bağlamında %44,8 oranında zam
yapılabilir.
Ev sahibi %100 zam
yapabilir mi?
Ev sahibinin kiraya %100 zam yapması kanunen mümkün olmamak
ile birlikte kiracı ile arasında bir anlaşma sağlanırsa yapılabilir.
Kira artışı kabul
edilmezse ne olur?
Kiracı yasal kira artışını gerçekleştirmeden kirayı ödediğinde eksik ödeme yapacağı bariz olacağı için artışa uymayan kiracı tahliye açısından ev sahibine hukuki hak kazandırmış olur.
