Dünyanın neredeyse her ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de
yasalar çerçevesinde herhangi bir noktadan elde edilen gelirin resmi olarak
kaydedilmesi ve vergilendirilmesi gerekir. Bu neden ile herhangi bir
gayrimenkulün kiraya verilmesi sonucunda da bir gelir elde edildiği için kira
gelir vergisi ödemesi yapılır. Bu ödemenin net rakamlar ile sağlanması için de kira gelir vergisi hesaplama işlemi
yapmak gerekir.
Kira gelir vergisi, günümüzde Gelir Vergisi Kanunu 70. Madde
bağlamında işlenmiş bir konudur. Bir gayrimenkulün bizzat veya hakları ile
kiraya verilmesi ardından bir gelir elde edilirken, bu gelire karşılık
“Gayrimenkul Sermaye İradı” adı altında bir vergi uygulaması yer alır. Elde
edilen gelir belirli sınırlar kapsamında vergiye tabi tutulurken, kiralayan
kişiden kira gelir vergisi hesaplama yöntemleri ile vergi alınır.
Ülkemizde yasalar gereği kira gelir vergisi hesaplama
işleminde alt sınır ile birlikte değerlendirme gerçekleştirilir. Bu sayede de
kişinin elde ettiği kazanca bağlı olarak bazen indirim bazen de muafiyet imkanı
bulunmaktadır. Örnek olarak 2024 yılında bir gayrimenkulden yıllık olarak elde
edilen kira geliri 33.000 TL veya altında ise vergi hesaplaması ve ödemesi
gerçekleştirilmeden ve beyanname verilmesine gerek kalmadan istisna yani
muafiyet elde edilir.
Her yıl belirlenmiş bir alt sınır bulunmak ile birlikte 2024
yılında da bu alt sınır 33.000 TL olarak tespit edilmiştir. Bu sınır altında
elde edilen kira geliri durumunda gelir vergisi ödemesi ihtiyacı
bulunmamaktadır. Ancak eğer kiraya verilen gayrimenkul iş yeri ise veya yıllık
elde edilen tutar alt sınırı üzerinde ise kira vergi beyannamesi hazırlanarak
vergi ödemesi yapılması gerekmektedir. Bu nedenle her yıl enflasyon verileri,
ortalama kira gelirleri ve birçok farklı kriter göz önünde bulundurularak bir
alt sınır düzenlenerek vergiden istisna olan veya mükellef olan kişilerin
durumu belirlenmektedir.
Kira Gelir Vergisi Hesaplama Nasıl Yapılır?
Kira gelir vergisi hesaplama günümüzde 2 farklı yöntem ile gerçekleştirilebilen bir işlemdir. Kullanılabilecek yöntemler kısa bir tanımlama ile aşağıda iki madde şeklinde açıklanmıştır.
- Gerçek gider yöntemi ile hesaplama yapılırken yıllık kira tutarı toplamı içerisinden fatura ile kayıt altına alınmış tüm giderler çıkarılmaktadır. Bu hesaplamada kiraya verilen gayrimenkul açısından gerçekleştirilen tüm harcamalar hesaplamada yer alacaktır. Çünkü bu sayede kira gelir vergisi için net sonuç elde edilir.
- Götürü gider yöntemi olarak adlandırılan yöntemde ise ilk aşamada yıllık kira bedeli hesaplanarak, yıl için belirlenmiş istisna bedeli bu toplam bedelden çıkarılır. Yani örnek olarak 2024 yılında yıllık toplam kira bedeli 60.000 TL ise istisna olarak kabul edilen 33 bin TL toplam giderden çıkarılır ve elde 27.000 TL gibi bir gelir kalır. Kalan bu gelirin %15 oranı hesaplamaya tabi tutulur. Elde edilen sonuç istisna bedeli hariç kalan tutardan düşüldükten sonra ortaya çıkan son rakam vergi hesaplaması için kullanılacak rakamdır. Bu rakama yıl içerisinde tespit edilmiş damga vergisi tutarı eklendiğinde de ne kadar ödeneceği ortaya çıkmaktadır.
Kira geliri elde eden her mülk sahibi bu yöntemlerden
herhangi birini kullanarak kira gelir vergisi hesaplama işlemi
gerçekleştirebilir. Ödemeler açısından her yıl kanuna bağlı olarak bakanlık
tarafından belirlenmiş bir ödeme takvimi oluşturulur. Genellikle bu takvimde 1.
taksit için son ödeme tarihi Nisan ayının ilk günü ve 2. taksitin son ödeme
günü Temmuz ayının son günü olarak belirlenir. Bu tarihlerde her yıl resmi
tatillere veya tarihin hafta sonuna gelmesine göre 1-2 gün gibi oynamalar
olabilir.
2024 Kira Gelir Vergisi Tutarları Ne Kadardır?
Her gayrimenkulün bulunduğu konuma, türüne, boyutlarına,
özelliklerine veya kiracı ile kiralayan arasındaki anlaşmalara göre kira
değerleri farklı olabilir. Elbette buna bağlı olarak da kira gelir vergisi
değişen oranlarda ortaya çıkabilir. Bu çerçevede 2024 kira gelir vergisi hesaplama işlemi için de her yıl verilecek
beyanname kapsamında damga vergisi ödemesi de hesaba katılarak, belirli bir
yüzdelik oranı ile tespit edilmiş tutarlar üzerinden vergi ödemesi
gerçekleştirilir.
2024 kira gelir vergisi hesaplama için Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde resmi makamlar tarafından hazırlanmış liste aşağıdaki şekildedir.
- Vergi oranı 110.000 TL sınırına kadar ulaşan gelir sahipleri
%15 oran ile ödeme gerçekleştirir.
- 230.000 TL ile 580.000 TL arasında bulunan kişiler için ilk
110.000 TL rakamda 16.500 TL ve fazlasında %20 oran ile vergi ödemesi
yapılır.
- 580.000 TL ile 3.000.000 TL arasında kira gelirlerinde ilk
230.000 TL kısım için 40.500 TL ve fazlası miktarda %27 oranda hesaplama
yapılır.
- 3.000.000 TL kira gelir oranında ilk 580.000 TL bölüm için 135.000 TL ve fazlası miktar için %35 oran üzerinden vergi hesabı sağlanır.
- 3.000.000 TL üzerinde kira geliri durumunda ilk 3.000.000 TL
için 982.000 ve fazlası için %40 oran üzerinden hesaplama yapılır.
Liste dahilinde ifade edildiği üzere belirtilen rakamlar ile
gelir elde eden kişilerin ifade edilen oranlara göre her yıl kira geliri
karşılığında vergi ödemesi yapması gerekmektedir. Yine daha önce belirtildiği
üzere de 2024 yılı dahilinde istisnai rakam olarak yıllık kira gelirinin 33 bin
TL ve altında olması ile vergiden muafiyet bulunmaktadır.
Ödemelerde yapılan bu hesaplamalar 1 yıllık olacak şekilde
göz önünde bulundurulmuştur. Fakat bir konut sahibi gayrimenkulünü 5 yıl peşin
ödeme ile kiraya vermiş olabilir. Bu tip gelecek yılların kiralarının da peşin
tahsil edildiği gelir kayıtlarında ödeme hangi yıl yapılmışsa ona göre değil
gelir hangi yıl için elde edilmişse ona göre kira gelir vergisi hesaplama
sağlanır.
Örneğin, 2024-2025-2026-2027-2028 olacak şekilde 5 yıllık
kira tahsil edilmiş olabilir. Bu durumda toplu bir şekilde 2024 yılında
tahsilat yapılmış olsa da her yıl için kira bedeli ilgili yıl geldiğinde beyan
edilir ve kira gelir vergisi hesaplama ona göre yapılarak gelir vergisi ödemesi
gerçekleştirilir. Öte yandan geçmiş yıllarda alınmamış kiralarda da 1 yıl
içerisinde toplu olarak anılırsa yani örnek olarak 3 yıllık kira 2024'te tahsil
edilirse, gelirler 2024 yılında elde edildiği için vergi bu yıla göre
hesaplanır.
Kira Gelir Beyannamesi Nasıl Verilir?
Her yıl aynı yöntemler kullanmak üzere rakamlar ve oranlar
değişecek şekilde kira vergisi hesaplama
sağlandıktan sonra mükelleflerin beyanname vererek gelirlerini Gelir İdaresi
Başkanlığı üzerinden Bakanlığa bildirmesi gerekmektedir. Çünkü yasa gereği kira
geliri elde eden her mükellefin kira gelir beyannamesi verme mecburiyeti
bulunmaktadır. Beyanname sonrasında kişinin elde ettiği yıllık kira geliri
istisnai sınır üzerinde bulunuyorsa vergi ödemesi gerekecektir.
Mükelleflerin kira gelir beyannamesi verebilmesi için ilk
etapta Gelir İdaresi Başkanlığı resmi sitesi http://www.gib.gov.tr
adresinden giriş yaparak “Hazır Beyan Sistemi” sekmesini ve bu sistem altında
da “Beyanname ver” bölümünü kullanması gerekecektir. Burada istenilen tüm
bilgiler eksiksiz bir şekilde doldurulduktan sonra kira beyannamesi çok kolay
bir şekilde tamamlanırken, istenilen koşulda işlem ikametgahınızdaki vergi
dairelerinde de gerçekleştirilebilir.
Beyanname hazırlanırken kira elde ettiğiniz gayrimenkulün
adresini, elde ettiğiniz kira geliri miktarını ve giderleri beyanname
içerisinde net bir şekilde belirtmeniz gerekir. Ayrıca eğer beyanname
elektronik ortamda oluşturuluyorsa, bu ortamda bir imzalama yapılması veya
vergi dairesinde ıslak imza ile tamamlanması önemlidir. Belirtilen süreler
içerisinde her yıl beyanname vermesi gereken mükellefler süreyi doldurarak
beyanname vermez ise ceza ile karşılaşabilir.
Kira gelir vergisi hesaplama yöntemleri farklı olarak her
gayrimenkulün değerine ve yıla göre sağlandıktan sonra beyanname veren ve gelir
vergisi hesaplanan mükellefler vergi ödemelerini her yıl belirtilen takvim
içerisinde yapmalıdır. Günümüzde de bu takvim içerisinde vergi mükellefleri
kolaylıkla mobil bankacılık uygulamalarından, banka şubelerinden veya vergi
dairelerinden ödemelerini tamamlayabilmektedir.
Kira Gelir Vergisi Ödenmezse Ne Olur?
Kira gelir vergisi hesaplama işlemi ile tarafınıza çıkarılan
vergi borcu ödemek zorunda olduğunuz ve yine zamanı içerisinde ödemeniz gereken
bir borçtur. Günümüzde vergi borcunu aksatan, beyanname vermeyen ya da
hesaplanan vergi borçlarını düzenli ödemeyen birçok kişi öncelikli olarak
borçların faizlendirilmesi ve sonrasında da borç nedeni ile icra takibi gibi
durumlar ile karşılaşabilmektedir.
Kira gelir vergisi her yıl hesaplama işlemleri sonrasında
mükellefler için 2 taksit olarak belirlenir ve belirtilen tarihlerde bu
taksitlerin vadesi dolmadan ödenmesi talep edilir. Eğer mükellef gelir
beyanında bulunmamış veya düşük beyan etmişse bu durumda da cezai işlem ile
karşılaşır. Kiranın ödemesinin yapılmaması ya da beyannamenin verilmemesi gibi
farklı cezalar ile karşılaşılırken, kira oranının %5 gibi bir kısmı ile ceza
uygulaması hem mülk sahibine hem de bazı durumlarda kiracıya uygulanabilir.
Eğer bir gayrimenkule sahipseniz ve bu gayrimenkulden kira
geliri elde ediyorsanız ya da gayrimenkulü kiraya vererek düzenli bir gelir
elde etmek istiyorsanız gelir vergisi konusunda net bilgilendirmeye ulaşmanız
ve takip etmeniz gayet önemlidir. Bu neden ile profesyonel bir danışmanlık
alabilmek ve sorunsuz bir şekilde vergi takibini de yapabilmek için firmamızdan
hizmet talep edebilirsiniz. Premar
Gayrimenkul Danışmanlığı olarak bu konuda sizlere sunabileceğimiz hizmetler
ile kira gelir vergisi hesaplama konusunda hiçbir sorun yaşamadan gelirlerinizi
takip etmeniz ve kiralama
işlemlerinizi tamamlamanız sağlanabilmektedir.