Menkul ve Gayrimenkul Nedir? Arasındaki Farklar Nelerdir?

Menkul ve Gayrimenkul Nedir? Arasındaki Farklar Nelerdir?



Birikimleri değerli ve uzun/kısa vadeli yatırımlar haline getirmek için tercih edilebilecek en önemli iki araç, menkul ve gayrimenkul olarak adlandırılır. Mülkiyet oluşturmak açısından önemli iki türü oluşturan bu kavramlar, birbirine benzeyen ve fakat yapısı ya da mantığı birbirinden farklı kavramlardır. Hazırladığımız bu içerikte de menkul ve gayrimenkul kavramlarının tanımlanması, türlerinin, avantajlarının, dezavantajlarının ve farklarının incelenmesi üzerinde durduk.

Maddi birikimlerinizi bir mülkiyete dönüştürmek istediğinizde menkul veya gayrimenkul arasında bir tercih yapabilirsiniz. İşte bu noktada en pratik anlamda menkul taşınabilir varlık olarak bilinirken, para başta olmak üzere yatırım yapılan tüm emtialar ve finans araçları menkul olarak bilinmektedir. Hatta bir otomobil ya da evinize aldığınız yeni bir teknolojik alet de menkul olarak adlandırılabilir. Bu durumda gayrimenkul ise taşınamayacak niteliğe sahip arsa, ev ya da dükkan gibi tapulu mülkler anlamına gelmektedir. 

İçeriğin ilerleyen noktasında daha geniş bir şekilde ele alınacak olsa da menkul ve gayrimenkul taşınır olmaları ve likit olmaları noktasında birbirinden farklıdır. Örnek olarak Amerikan doları taşınabilir bir menkul yapıya sahiptir ve istendiğinde kolaylıkla nakit olarak kullanılabilir. Bir arsa ise taşınmaz niteliği ile paraya dönüştürülmesi gerektiğinde birçok prosedür gerektirirken, uzun bir süre gerektirebilir. Üstelik gayrimenkullerde yatırım işlemlerinden dönüşüm işlemlerine kadar her noktada belirli maliyetler yer alır. 

Menkul Nedir?

Net anlamda finansal araçlar yani yatırım araçları ve piyasa varlıkları menkul değer olarak adlandırılır. Örneğin, yatırım gerçekleştirebileceğiniz önemli piyasalardan biri olan Borsa İstanbul, menkul kıymetler piyasası gibi bir isme sahiptir. Yani buradan da anlaşılabileceği üzere hisse senetleri ve yatırım yapılarak kazanç elde edilebilen araçlar birer menkul değeri ifade etmektedir. 

Açık, resmi veya uluslararası yatırım piyasalarında alım-satım işlemleri yapabildiğiniz kripto paralar dahil olmak üzere döviz türleri, altın başta olmak üzere değerli madenler, teknolojik ürünler, otomobiller veya taşınabilir niteliğe sahip olan tüm yatırım araçları menkul olarak adlandırılır. Menkul kıymetlerin temel amacı yatırım gerçekleştiren kişinin alım-satım sırasında gelir elde etmesini sağlamaktır. Ancak elbette bu işlemlerde zarar etme ihtimali de bulunmaktadır. 

Menkul kıymetler genel olarak bir borsa üzerinde işlem gerçekleştirilen ve aracı kurumların alım-satım için aracılık oluşturduğu kıymetlerdir. Bazen devlet kurumları tarafından aracılık sağlanırken, bazen bankalar, döviz büroları, yatırım borsaları, broker firmalar veya menkul işlem yatırım şirketleri bu hizmetleri verebilmektedir. Birey bir yatırımcı olarak bu aracı kurumlar veya kuruluşlarda menkul alım-satım yaptığında kısa veya uzun vadede de gelir veya zarar ile karşılaşabilir.

Menkul Türleri 

Değişen finansal yatırım araçları menkul olarak adlandırılırken, bu yatırım araçları içerisinde aşağıda bahsedilebilecek şekilde birçok farklı tür bulunmaktadır. 

  • Tahviller, öncelikli olarak devletin ve bazı şirketlerin çıkardığı ve bireyin bu araca yatırım yaptığında faiz ödemesi alma taahhüdü elde ettiği yatırım enstrümanlarıdır.
  • Devlet tahvilleri ise devletin vatandaştan borç almak için kullandığı ve yatırımcıya belirli bir süre sonrasında faiz ile geri ödeme yaptığı senettir. 
  • Vadeli işlem sözleşmeleri, bir tarihin belirlenmesi ile birlikte yine belirlenmiş bir fiyat üzerinden ürün alım-satım işlemi yapmayı sağlarlar.
  • Hisse senetleri, şirketlerin halka açılması ile birlikte vatandaşın satın alacağı hisseler sayesinde bu şirketten kar payı kazanma şansı elde etmesini sağlayan menkul yatırım araçlarıdır.
  • Bono, bir borçlanma aracı olarak genellikle kısa vadede düşük kazanç sağlayan bir araçtır. 
  • Yatırım fonu farklı menkul kıymetler üzerinde yatırım gerçekleştirerek yüksek kazanç elde etme amacı için kullanılmaktadır. 

Yatırımcı bu gibi araçları ya da altın, döviz ve değerli madenleri alım-satım gerçekleştirerek, sahip olduğu maddi birikimi değerlendirmeyin ve arttırmayı tercih edebilir. Liste içerisinde sayılan menkul türleri ise yatırım stratejilerinde en fazla kullanılan çeşitlerdir. 

Menkulün Avantajları ve Dezavantajları 

Menkul araçlar üzerinde yatırım gerçekleştirirken birçok faktörü göz önünde bulundurmak çok önemlidir. Bu anlamda menkul yatırım araçları için öncelikle avantajlar üzerinde durulabilir. Menkul araçlar hisse senetlerinden yatırım fonlarına kadar birçok farklı çeşitliliğe sahip olarak yatırımınızı risk faktörlerine ve araştırmalarınıza göre çeşitlendirmenize yardımcı olur. Üstelik menkul araçlar kolaylıkla erişilebilir ve bankalar gibi aracı kurumlarda kolaylıkla işlem yapılabilir araçlardır. 

Avantajlar bağlamında menkuller yüksek bir akış sağlar. Örnek olarak sahip olduğunuz hisse senetlerini aynı gün içerisinde dahi satışa sunduğunuzda kazançlı bir geri dönüş elde edebilirsiniz. Alım-satım işlemlerinin bu kadar hızlı olması ile birlikte de özellikle bazı menkul kıymet çeşitleri çok yüksek kazanç ortaya koyabilmektedir. Elbette risk faktörü yüksek olsa da bu çok önemli bir fırsattır. 

Menkul kıymetlerin dezavantajları bağlamında ise yatırımda bilgisizlik ve tecrübesizlik büyük zararlara neden olabilirken, işlem yaparken de komisyonlar gibi ayrıntılar ile ücretler talep edebilir. Menkul kıymetler bir piyasa üzerinde işlem görürken, piyasalar siyasi olaylar, güncel hareketlilik veya gündem sayesinde çok hızlı bir şekilde değişim gösterir. Yatırım hızlı bir şekilde yapılırken, çok hızlı bir kayıp da yaşanabilir ve kayıp yaşanmasa dahi yapılan yatırımlar içerisinde vergi ödemeleri de yer almaktadır. 

Gayrimenkul Nedir? 

Taşınmaz anlamına gelen gayrimenkul bir konumu ve bu konum üzerinde bulunan ya da bulunmayan yapıyı ifade etmektedir. Yani dünyanın herhangi bir yerindeki bir arsa, tarla ya da bir arazi üzerindeki değişen birçok amaca sahip olarak kullanılabilecek yapı gayrimenkul anlamına gelir. Öncelikli olarak elbette konutlar ve sonrasında ticari amaçlı dükkanlar, iş merkezleri, fabrikalar, ofis binaları, alışveriş merkezleri veya dükkanlar gayrimenkul olarak yatırım yapılan varlıklardır. 

Gayrimenkuller şehir içi, şehir dışı, şehirlerarası, deniz kenarı veya imara açık alanlarda bulunması gibi birçok özelliklere sahip olabilir. Emlak sektöründe temel yatırım ürününü ifade eden bu gayrimenkul, kendi içerisinde de birçok farklı türe ayrılarak; yatırımda çeşitlilik oluşmasını sağlayabilmektedir. Bu anlamda gayrimenkul; üzerinde uzun vadede yatırım yapılabilen ve kazanç ya da kullanım açısından fırsat oluşturan yatırım aracıdır. 

Gayrimenkul Türleri 

Öncelikli sınıflarda ele alınabilecek gayrimenkul çeşitleri içerisinde aşağıdaki temel türlerden bahsetmek mümkündür. 

  • Öncelikle ticari gayrimenkuller ofis, alışveriş merkezi, depo veya otel gibi tesisler anlamına gelmektedir. 
  • Tarım niyeti ile kullanılan gayrimenkuller ise bahçe, sera veya çiftlik gibi yapılardır.
  • Konut, yaşam sürdürmek için kullanılan gayrimenkulü ifade ederken; apartman dairesi, müstakil ev, konut projesi veya yazlık ev olabilir. 
  • Endüstriyel yapılar fabrika gibi işlevlere sahip olan gayrimenkulleri ifade eder.
  • Ayrıca okul, hastane ya da ibadethane niteliğine sahip özel amaçlı gayrimenkul türleri bulunmaktadır. 

Gayrimenkulün Avantajları ve Dezavantajları 

Bahsedilen türleri ile birlikte gayrimenkul türleri yatırımcıya değişen yatırım imkanları sağlarken, her gayrimenkul türünde de farklı bir strateji göz önünde bulundurmak gerekir. Çünkü gayrimenkul piyasası, menkul piyasası kadar hareketli ve hızlı bir getiri sağlamasa da çok önemli bir yatırım piyasası oluşturmaktadır. Bu yatırım araçlarında da avantajlar açısından aşağıdaki noktalar üzerinde durulabilir. 

  • Yatırımcı gayrimenkul yatırımında çok geniş bir portföy üzerinde durabilir. Gayrimenkul türleri riskin en düşük noktada tutulması ile yatırım yapma avantajı sağlar. 
  • Özellikle uzun vadede kazanç elde etmek için gayrimenkuller iyi bir strateji ile değer artışı üzerinde durur. 
  • Enflasyon gibi reel etkilere karşı gayrimenkuller mülk değerini kolaylıkla kaybetmeden enflasyon üzerinde kar oranı getirir. 
  • Özellikle satın alım sonrasında kira gibi işlemler ile durdukları noktada yatırımcıya gelir elde etme ve belirli bir sürede kendini amorti etme imkanı sağlamaktadır. 

Gayrimenkul bir yatırım aracı olarak avantajları yanında dezavantajları noktasında da özellikle likit akışında bir risk sağlayabilir. Hızlı bir geri dönüş yapmak her zaman mümkün olmayabilir. Piyasanın değişmesi ve ekonomideki dalgalanmalar yatırımcıya değerleme yapma konusunda riskler ortaya koyabilir. Gayrimenkul bakım gerektiren ve yıllar içerisinde onarım maliyetleri ortaya çıkaran ve hem alımı hem satımında yüksek maliyetler ile el değiştiren bir değerdir. 

Menkul ve Gayrimenkul Arasındaki Farklar 

Son noktada ana başlık üzerinden ilerlemek gerekirse, menkul ve gayrimenkul araçlar arasındaki en önemli fark menkul araçların taşınabilir ve gayrimenkul araçların ise taşınamaz bir yapıya sahip olmasıdır. Yani menkul kıymetleri her zaman yanınızda bulunabilir ve özellikle günümüzde cep telefonu gibi teknolojiler sayesinde istediğiniz her noktada likidite elde edecek şekilde kullanabilirsiniz. Çünkü menkul kıymetler fiziksel bir kanıt gerektirmeyen, yatırım piyasasındaki sözleşmeler ya da senetler olabilmektedir. 

Gayrimenkul kıymetler taşınmaz yapıları ile kişinin mülkiyetini eline aldığında ömür boyu koruyabileceği hatta miras bırakabileceği ve gereğinde asırlar boyunca değer kaybetmeyecek kıymetlerdir. Sahip olduğunuz bir ev, tarla ya da bir dükkan hem kendi kullanımınız hem de sizden sonraki nesillerin kullanımı ya da kiralama yönünde gelir elde etmek için fırsatlar ortaya koyar.

Günümüzde Premar Gayrimenkul Danışmanlığı olarak verdiğimiz hizmetler sayesinde de alım-satım yapabileceğiniz ve yatırım gerçekleştirebileceğiniz birçok önemli gayrimenkul türü bulunmaktadır. Yatırımlarınızı değerli bir çerçevede tamamlamak ve uzun vadede gelir elde edebilecek bir yapı oluşturabilmek için firmamızın sağladığı bu danışmanlık ile gayrimenkul yatırım araçlarını da her zaman değerlendirebilirsiniz.